Truva Gençlik
Klarnet -- Uyeol
Truva Gençlik
Klarnet -- Uyeol
Truva Gençlik
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.


Pagerank
 
AnasayfacanlıtvAramaLatest imagesKayıt OlGiriş yap

 

 Klarnet --

Aşağa gitmek 
YazarMesaj
#.:$eF:.#
Sözelcimoderatör
Sözelcimoderatör
#.:$eF:.#


Klarnet -- 111
Mesaj Sayısı : 827
Rep LwL : 10
Kayıt tarihi : 02/05/09
Yaş : 30
Nerden : İstanbul

Klarnet -- Empty
MesajKonu: Klarnet --   Klarnet -- I_icon_minitimePerş. Eyl. 17, 2009 9:55 pm

Klarnet -- Klarnetar4
Klarnet (klarinet ya da gırnata), sert ve dayanıklı ağaçlardan
genellikle de abanoz ağacından yapılan üflemeli bir çalgı türüdür.

Bir çeşit sert kauçuk olan ebonitten, ayrıca metalden yapılanları da
vardır. Klarnetler, beş parçanın birleşmesinden oluşur, bunlar:

- Kafalık (Bek)
- Fıçı (Barel)
- Üst gövde
- Alt gövde
- Kalak

Klarnetin gövdesi silindir biçimindedir. Kalak bölümü ise obuanın
kalağına oranla daha geniştir. Dikkatlice yontulup biçimlendirilen bu
kamış parçası, ağızlık üzerine takılır. Çalıcının nefesi ile titreşime
geçirilen kamış, boru içindeki havayı titreşime geçirerek ses elde
edilmesini sağlar. Çalıcının sol eli yukarıda, sağ eli ise aşağıda
olmak üzere az bir eğimle yere doğru tutulur.

Flüt ve obuada olduğu gibi, klarnetin gövdesinde de ses deliklerini
açmaya ve kapatmaya yarayan metal bir mekanizma vardır. 1840
sıralarında "Boehm sistemi" flüte uygulandıktan sonra, Paris
konservatuarı öğretim üyesi ve klarnetçi Klosé, bu sistemin klarnete de
uygun olduğunu görmüş ve Boehm sistemi klarnete uygulanmıştır. Daha
sonra farklı zamanlarda farklı kişiler tarafından bu sistem
geliştirilmiştir.

Tarihte

1700’lü yıllarda icat edilen klarnet, tam 50 yıl sonra orkestraya dahil
edilmiştir. Hayatı boyunca 41 senfoni yazan Mozart, klarnet için
senfoni yazan ilk besteci olmuştur. Türkiye’de ilk klarnet, Donizetti
Paşa’nın kurduğu saray bandosunda görülmüştür.

Klarnet türleri

Çok kalabalık olan klarnet ailesinde şu çalgılar vardır:

Bu çalgıların tümünün çalınışı aynıdır. Bir tanesinin iyi çalmayı
öğrenen, çok kısa bir alışma devresinden sonra, herhangi bir diğerini
çalabilir. Yalnızca dört tanesi sürekli orkestrada kullanılır.

1. Mi bemol küçük klarnet
2. Si bemol klarnet
3. La klarnet
4. Si bemol bas klarnet

Bu dört çalgının da dördü birden her yapıtta kullanılmaz. Genellikle
besteciler iki sibemol klarnet kullanırlar. Üçlü orkestra kuruluşu ise,
bunlara bir de bas klarnet eklenir. Daha büyük orkestralarda mi bemol
klarnet ve bir si bemol klarnet daha eklenebilir.

La klarnet Si bemol klarnete çok yakın bir çalgıdır. La klarnetin boyu
Si bemol klarnete göre biraz daha uzun, ses rengi biraz daha koyudur.
Çalınışı ve ses genişliği aynıdır. Yalnız, Si bemol klarnet yazılı olan
notanın büyük ikili kalınını, La klarnet ise küçük üçlü kalınını
seslendirir. Besteciler bu iki klarnet türünden birini kullanırlar.
Bunun en önemli nedenleri şunlardır:

1. Daha koyu bir ses rengi isteniyorsa.
2. Yapıtta çok diyez varsa.
3. Klarnet partisinin en kalınından Do diyez sesinin kullanılması gerekiyorsa.


Ses Genişliği


Klarnetin notaları sol anahtarı üzerine yazılır. Ses genişliği
neredeyse 4 oktav kadardır. Bu genişlik içinde tüm diatonik ve kromatik
sesler elde edilebilir. Dördüncü ek çizgideli sol notasından daha ince
notaların çalınması biraz güç olduğu için bu sesler pek kullanılmaz.
Eğer kullanılması isteniyorsa da küçük klarnet kullanılır. En kalın mi
notasından bir sonraki oktav içerisindeki si bemol notasına kromatik
olarak olarak, aşağıdan yukarıya doğru ses deliklerinin sırasıyla
açılması yoluyla elde edilir. Bu Si bemolün incesindeki seslerin elde
edilişi, flüt ve obuadakinden biraz farklıdır. Flüt ve obuada en
kalındaki esas seslerden sonra gelen sesler, bu esas seslerin ikinci
doğuşkanları (bir oktav incesi) olarak, daha incelerde ise, esas
seslerin genellikle dördüncü doğuşkanları (iki oktav incesi) olarak
elde edilirler. Klarnette ise (gövdesi silindir biçiminde olduğundan)
elde edilen doğuşkanlar tek sayılıdır (3, 5, 7, 9). Üçüncü çizgi Si
sesi klarnetin yazılı en kalın sesi olan mi sesinin dudak ve nefes
ayarı, ayrıca bir yardımcı perde yardımı sonucunda çıkarbılan üçüncü
doğuşkanıdır yani 1 oktav ve tam 5'li. bu Si sesinden üçüncü ek çizgi
Fa'ya kadar olan sesler kromatik olarak bu yolla elde edilir. Fa'nın
daha incesindeki sesler çeşitli yollardan, her klarnetçiye ve klarnet
yapısına göre değişebilen yollarla elde edilir.

Klarnetin tınlama bölgeleri

Klarnetin dört farklı tınlama bölgesi vardır:

1. Kalın ses bölgesi : En kalın ses olan Mi'den bir oktav incesi Fa
diyez notasına kadar olan bölgedir. Zengin, madeni, gizemli, karanlık
ve dramatik sözcükleri ile tanımlanabilir. Bu ses bölgesine "Şalümo"
(Chalumeau) bölgesi de denir. "Şalümo" klarnetin atası olan eski bir
çalgının adıdır.
2. Kötü sesler : Sol notasından üç yarım perde sonraki si bemol
notasına kadar olan bölgedir, klarnetin en kötü sesleridir, zayıf,
soluk hemde elde edilmesi biraz daha güçtür.
3. Orta ses bölgesi : Si notasından ikinci ek çizgi Do notasına kadar
olan ve klarnetin en güzel sesleridir. Bu bölgeye "klarino" (Clarino)
ses bölgesi denir. En güzle ve en etkili klarnet soloları bu ses
bölgesinde yazılmıştır. Bu sesler duru, parlak, ılık ve etkileyicidir.
4. İnce ses bölgesi : İkinci ek çizgi Do'dan sonraki daha ince
seslerdir. Gür çalındığında sert ve rahatsız edici fakat kısık sesle
çalındığında ılık ve yumuşak, flüt ses rengine yakın bir tını özelliği
gösterir.

Teknik özellikleri

Klarnet, çeviklik bakımından flüte çok yakındır. Her çeşit hızlı,
parlak, gösterişli pasajlar, diziler, arpejler, grupetto ve benzeri
figürler, tril ve [tremolo]]lar rahatlıkla çalınabilir. Genellikle tek
dil kullanırlar. Çift dil ve üç dil çok zor olduğundan, özel durumlar
olmadıkça kullanılmaz. Bir ses bölgesinden başka bir ses bölgesine
geniş aralıklı atlamalar, klarnete özgü kolaylıklardan biridir. Ancak
hızlı tekrarlanan sesleri çalmakta oldukça sınırlıdır. Klarnetin en
önemli özelliklerinden biri de, gürlük kontrölü bakımından son derece
yetenekli olmasıdır. Çok kısık sesle ve çok gür sesle çalabilir.

Orkestradaki önemi

Klarnete orkestrada hızlı, akıcı, parlak, gösterişli pasajlardan geniş
duygusal ezgilere dek her türlü görev verilir. Duru ve parlak ses rengi
ile birleşen etkili kreşendo ve dekreşendo yeteneği, klarnetin
"Espressivo" solo pasajlarda sık sık görevlendirilmesine neden olur.
Ses rengi diğer tahta üflemelilerle iyi kaynaşır. Başka çalgılardaki
temaları katlamak, gerekirse arka plandaki armonileri sağlamak ve eşlik
figürlerini seslendirmek klarnetin yapabileceği en önemli görevlerdir.
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
 
Klarnet --
Sayfa başına dön 
1 sayfadaki 1 sayfası

Bu forumun müsaadesi var:Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
Truva Gençlik :: Müzik :: Enstrümanlar-
Buraya geçin: