Viyolonsel

Viyolonsel ya da çello, keman ailesinden dört telli ve bas sesli bir çalgıdır.

16. yüzyılda ilk örnekleri Fransa'da ortaya çıkan bu çalgının şekli kadın vücudunu andırır. Başlangıçta beş telli olarak yapılan bu çalgı, önceleri orkestrada bas sesleri desteklemek için kullanılmıştır. Tek başına belirgin bir çalgı olarak ortaya çıkması ise 18, yüzyılda olmuştur. Viyolonsel "insan sesine en yakın" ses çıkaran müzik âletidir.

Bu çalgının atası 'Viola da gamba' adı verilen perdeli bir çalgıdır. Viyolonsel, Keman, viyola ve kontrbas ile aynı ailedendir. Keman ile viyolonselin şekilleri büyük oranda birbirini andırsa da boyutları çok farklıdır. Karşıdan bakıldığında gövdesinin orta bölümünde bulunan ve el yazısı ile 'f' harfini andıran 2 ses deliği vardır. Yayın tellere teması ile titreşen tellerden çıkan ses, gövdenin içindeki havayı titreştirerek bu deliklerden geri döner.
Viyolonselin üstten görünüşü
Viyolonselin üstten görünüşü

Tellerinin adları tizden basa doğru şöyledir:

- -la
- -re
- -sol
- -do

Viyolonselde 5'li akort sistemi uygulanmaktadır. 7 pozisyona kadar numaralandırılır. Daha sonrası 7. pozisyon ve de ilerisi olarak geçer.

Akord ve çalınışı

Çalarken pus yani baş parmak hariç geri kalan 3 parmak kullanılır. Başparmak da kullanılır. Parmaklar sırasıyla pus hariç 1. 2. 3. ve 4. parmaklar olarak adlandırılır. Başparmak, ilk başlarda pek kullanılmamakla beraber teknik ilerledikçe müziğe dahil edilir. 7. pozisyon ve de ilerisinde daha doğrusu pus kullanılırsa 4. parmak yani serçe parmak nadiren kullanılır. 7. pozisyon ve ilerisinde pus daha sık kullanılır.

Viyolonsel, kulak denilen kısımdan akord edilir. Akord için ince ayarlar fix denilen küçük metal parçalardan yapılır. Parmaklar, tuşe denilen siyah bölgeye konur. Köprüyle (eşik de denir)tuşenin arasındaki boşluktan arşe yardımıyla çalınır. Seslerin net çıkması için arşenin biraz sert bastırılması gerekir keman ve viyolaya göre çünkü viyolonselin telleri daha kalındır. Parçalara göre arada parmakla da çalınabilir. Arşe yerine sağ elle, genelde işaret parmağının ucuyla teli çekerek çalınır.